Εδώ και χρόνια τα μάτια όλης της ανθρωπότητας είναι στραμμένα σε μια στενή λωρίδα γης που βάφεται με αίμα, την Παλαιστίνη. Λες και το όνομα της αρχαίας χώρας των Φιλισταίων, να είναι δεμένο με το αδελφοκτόνο αίμα που χύθηκε εκεί ανά τους αιώνες και συνεχίζει να χύνεται σε μια τόσο νευραλγική γεωπολιτική θέση. Σε έναν χώρο, όπου συγκρούστηκαν στο παρελθόν αυτοκρατορίες και στρατιές πανίσχυρες, και όπου, πρυτάνευε ο εγωισμός, η φιλαυτία, ο σωβινισμός, ο φανατισμός, ο φονταμενταλισμός και πλείστα όσα φρούτα σεσηπότα της ανθρώπινης παράνοιας...
Γράφω τις γραμμές που ακολουθούν, παίρνοντας έναυσμα από δύο ανεξάρτητα μεταξύ τους θέματα τουλάχιστον φαινομενικώς. Το ένα είναι τα θλιβερά γεγονότα της Μέσης Ανατολής που ξεκίνησαν πριν από μήνες με τους βομβαρδισμούς των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και την ανατροπή του εκεί καθεστώτος μαζί με την ανατροπή της ζωής εκατοντάδων και συνεχίζονται, με τους βομβαρδισμούς στους καταυλισμούς ενός απάτριδος λαού, των Παλαιστινίων, από μια πανίσχυρη πολεμική μηχανή...
Το άλλο, είναι, ο ατυχής παραλληλισμός από μέρους πολλών διανοουμένων και δημοσιογράφων, μεταξύ των πολέμων και σφαγών που γίνονται στην σύγχρονη Παλαιστίνη και εκείνων που αναφέρονται στην εβραϊκή Βίβλο στην Πεντάτευχο, και ιδιαίτερα στο βιβλίο του Ιησού του Ναυή. Ανατριχιαστικές τις ονόμασε κάποιος τις μάχες αυτές, που αποδίδονται και στην βοήθεια και κατεύθυνση του Γιαχβέ θεού του Ισραήλ, θεού της Βίβλου, ανασύροντας στην επιφάνεια ένα μείζον θεολογικό θέμα που υποκρύπτεται σ' αυτές τις αφηγήσεις και στα επεισόδια της κατάκτησης της «υποσχεμένης γης» από τους αρχαίους Ισραηλίτες. Οι σκεπτικιστές, οι ορθολοιστές και οι νεοπαγανιστές, ορθώνουν συχνά - πυκνά τις φωνές τους, υποστηρίζοντας ότι ο αρχαίος εβραϊκός σωβινισμός απέδωσε τις τότε νίκες και κατακτήσεις του, στο θεό του. ο οποίος φαίνεται έτσι αιμοβόρος και εκδικητικός. Δυστυχώς, δεν μπορεί κανείς σε λίγες γραμμές να εξηγήσει ορισμένα πράγματα γιατί συνέβησαν έτσι και ν' ανατρέψει μία ευρύτατα διαδεδομένη πλάνη. Την πλάνη δηλαδή, ότι ο θεός της Παλαιός Διαθήκης είναι σκληρός και αιμοδιψής και διαφέρει από τον θεό της Καινής Διαθήκης που είναι αγαθός και συγχωρητικός. Οι πλείστοι όσοι που αρθρογραφούν, αγνοούν ουσιώδη θεολογικά θέματα, όπως, ότι. ο θεός της Βίβλου είναι ο ίδιος και στην Παλαιό και στην Καινή Διαθήκη, ότι είναι θεός που επεμβαίνει στην ιστορία, τη διαμορφώνει και την κατευθύνει, ότι δεν είναι μόνο αγαθός δημιουργός, αλλά και θεός δικαιοσύνης. Και ότι, ακόμη, ο Χριστός και ο Απόστολος Παύλος και οι λοιποί συγγραφείς της Καινής Διαθήκης δέχονται τα γεγονότα της Παλαιός ως αληθινά. Όπως αναγράφει ο Απόστολος Παύλος (προς Εβραίους 11ο, 28-33), με την πίστη ενός ανίσχυρου λαού έγινε η βαθμιαία κατάκτηση της γης της επαγγελίας, ο οποίος μα αυτοπροστασία του έπρεπε να πολεμήσει μόνον επτά ισχυρά χανανιτικά έθνη. Αλλιώς, αν δεν το έκανε αυτό, κινδύνευε να εξαφανιστεί ο ίδιος και μαζί μ' αυτόν και η μονοθεϊστική πίστη του.
Το πρόβλημα βέβαια της βίας, όπως ανακύπτει μέσα από κάποιες σελίδες της Βίβλου, θίγει η Ρετζίνα Σβάρτς στο βιβλίο της «Βία και μονοθεϊσμός. Η κατάρα του Κάιν (Φιλίστωρ 2001)», η οποία όμως, θέτει το θέμα σε έναν ευρύτερο προβληματισμό, που οδηγεί τελικά στην άποψη ότι η Βίβλος στο σύνολό της δεν υποστηρίζει τη βία, αλλά έτσι ατυχώς ερμηνεύτηκε ανά τους αιώνες από καθεστώτα και ιδίως από χριστιανούς αυτοκράτορες που με την εκκοσμίκευση και το σπαθί θέλησαν να επιβάλουν «ελέω θεού» το κυρίαρχο θέλημά τους. Κοινή διαπίστωση πάντως είναι, ότι η μονοθεϊστική αντίληψη συνάπτεται και με τη βία λόγω της αξίωσης της αποκλειστικότητας από τη μια και την έλλειψη ανεκτικότητας των άλλων θρησκειών από την άλλη. Εκεί οφείλεται και η έριδα των τέκνων του Αβραάμ (Ισραήλ, Ισμαήλ, Ιησούς) δηλαδή Ιουδαίων. Αράβων και Χριστιανών, θέμα που ανέπτυξε επιτυχώς ο Γάλλος ερευνητής Ρενέ Ζιράρ.
Αλλά, βέβαια, αρκεί κανείς να διαβάσει τα βιβλικά κείμενα απροκατάληπτα και θα δει τι ακριβώς συμβαίνει. Στη Βίβλο δεν υπάρχει μόνο το ιστορικό βιβλίο του Ιησού του Ναυή. Υπάρχει και η πλούσια σοφιολογική γραμματεία και οι προφήτες με τις εξαίσιες ηθικές παραινέσεις περί ειρήνης και αγάπης. Άλλωστε, ο Ιουδαίος Ιησούς, διακήρυξε τη θρησκεία της αγάπης, το απαράμιλλο εκείνο «αγαπάτε τους εχθρούς σας», και στους μακαρισμούς του περιέλαβε τον θαυμάσιο μακαρισμό «μακάριοι οι ειρηνοποιοί ότι αυτοί υιοί θεού κληθήσονται».
Έτσι, από καμιά άποψη, δεν μπορεί να γίνει παραλληλισμός μεταξύ των ιστορικών γεγονότων της κατάκτησης της αρχαίας Χαναάν από τον αρχαίο Ισραήλ και της καθυπόταξης των Φιλισταίων, — οι οποίοι, σημειωτέον, δεν έχουν σχέση φυλετική ή καταγωγής με τους σημερινούς αραβόφωνους Παλαιστίνιους —, και των γεγονότων βίας, στη σύγχρονη Μέση Ανατολή. Μετά την έλευση του Χριστού, δεν μπορεί να γίνεται λόγος πλέον για εκλεκτούς ή περιούσιους λαούς του θεού, όπως θέλουν πολλοί εθνικιστές Έλληνες και Εβραίοι να πιστεύουν και να διαδίδουν. Όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φυλής, ηλικίας, γλώσσας, φύλου και έθνους είναι ισότιμοι και έχουν τα ίδια δικαιώματα στην ελευθερία, στην ανεξαρτησία, την εργασία, την παιδεία, με μια λέξη «δικαίωμα στη ζωή».
Αυτό που γίνεται στις ημέρες μας στη Μέση και Εγγύς Ανατολή, δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι παλιό. Και θα συνεχίσει να γίνεται, γιατί η βία γεννά .μόνον βία. Η άσκηση εξουσίας και βίας πάνω σε ανυπεράσπιστους και αθώους προέρχεται από τον εγωισμό και την απληστία του ανθρώπου. « Ο αλαζών την καρδίαν διεγείρει μάχας», λέγει ο σοφός βιβλικός Παροιμιαστής. Και ο Πλάτων συνεπικουρεί: «Διά την κτήσιν χρημάτων πάντες οι πόλεμοι ημίν γίγνονται».
Κανένας λογικός και εχέφρων άνθρωπος δεν μπορεί να είναι με το μέρος της βίας απ' όπου και αν προέρχεται αυτή. Πολύ δε περισσότερο εάν προέρχεται από έναν οργανωμένο στρατό που σαρώνει τα πάντα στο διάβα του. Η επίθεση σε αθώους, είναι η ισχυρότερη τρομοκρατία που παράγει και αναπαράγει την άλλη τρομοκρατία των μεμονωμένων απελπισμένων καμικάζι. Είναι ευθύνη των κυβερνήσεων των χωρών αυτών και της διεθνής κοινότητας να φέρουν τα θέματα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να πιέσουν για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης. Μακριά από εγωισμούς και συμφέροντα. Για χάριν των απλών ανθρώπων και των πτωχών λαών που αδίκως σφαγιάζονται για πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα ολίγων. Φοβάμαι όμως ότι δεν θα το κάνουν. Και αν το κάνουν, θα το κάνουν προκατειλημμένα και υποκριτικά, με προειλημμένες αποφάσεις που είναι καταδικασμένες να αποτύχουν. Αυτό ακριβώς γίνεται χρόνια τώρα και συνεχίζει να γίνεται. Και ας απονέμονται Νόμπελ ειρήνης στον ΟΗΕ και σε άλλους επώνυμους πολιτικούς. Η αποτυχία τους είναι παταγώδης. Χρειάζεται πρωτίστως καλή θέληση και από τις δύο πλευρές. Και όπως είπε ο Παλαιστίνιος διανοούμενος Σάρι Νουσέμπε: «Χωρίς αμοιβαίες, οδυνηρές υποχωρήσεις, δεν θα υπάρξει ειρήνη».
Η Βίβλος που πολλοί παρανοούν έχει καταπληκτικές σελίδες για την ειρήνη και υποδείξεις για την επίτευξή της. «Ζητησάτω ειρήνην και διωξάτω αυτήν», λέγει ο Ψαλμωδός.
Άμποτε και θελήσουν οι ισχυροί της γης να εφαρμόσουν την υπερέχουσα οδό της ανεκτικότητας, του αλληλοσεβασμού, του αλτρουϊσμού και του συμφέροντος του άλλου - όχι μόνο του ιδικού τους. Τότε ίσως αχνοφέξει η ελπίδα για επίτευξη κάποιας ειρήνης σε έναν βίαιο κόσμο.