Ο αληθινός Ιησούς... ή ήταν ο Χριστός Έλληνας;
Το πρόσωπο του ιστορικού Ιησού της Γαλιλαίας δέχτηκε και συνεχίζει να επιδέχεται ποικίλες ερμηνείες και παρερμηνείες. Η ίδια η προσωπικότητα, το αγλάισμά της, η διϊστορική και διεθνής ακτινοβολία της επί δύο χιλιετίες αποτελούν ισχυρά κίνητρα οικειοποίησης μιας τέτοιας προσωπικότητας. Έτσι, η άποψη, ότι ο Ιησούς ήταν Έλληνας, και οι ιδέες και οι διδασκαλίες του ελληνικής προέλευσης, είναι η λογική κατάληξη μιας τέτοιας οικειοποίησης από μέρους των ελληνοκεντρικών, ενώ κάποιοι άλλοι τον θέλουν Ινδό που παντρεύτηκε και πέθανε στο Κασμίρ, άλλοι Ιάπωνα, κ.ο.κ. Το βιβλίο του γνωστού στους παλαιότερους θεωρητικού της Χούντας Γεωργίου Γεωργαλά, κινείται σ' αυτή την λογική. Βέβαια, προηγήθηκαν και κανά δυο άλλα, αλλά το βιβλίο του Γεωργαλά, έρχεται ομολογουμένως με πιο νηφάλιο τρόπο να... αποδείξει την ελληνικότητα του Ιησού.
Κύρια επιχειρήματα του συγγραφέα είναι τρία: Α) Ο Ιησούς δεν ήταν Ιουδαίος, αλλά Γαλιλαίος. Β) Ο Ιησούς είχε σε πολλές περιπτώσεις μια αντιϊουδαϊκή ρητορική. Γ) Πολλές από τις ιδέες του βρίσκονται σε αρχαίους Έλληνες σοφούς και άρα... προέρχονται από αυτούς.
Μια προσεχτική όμως μελέτη της επιχειρηματολογίας του συγγραφέα πείθει μάλλον περί του αντιθέτου. Η ιουδαϊκή καταγωγή του Ιησού είναι τόσο μυριόλεκτη και τόσο καλά κατοχυρωμένη στα Ευαγγέλια και στην λοιπή Καινή Διαθήκη, ακόμα και στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, όπου ο Ιησούς αποκαλείται ο “λέων εκ της φυλής του Ιούδα”, ώστε κάθε προσπάθεια ανατροπής αυτού του πλούσιου υλικού αποτελεί φενάκη. Ακόμη και κατά τη σταύρωση του Ιησού τοποθετήθηκε η επιγραφή I.N.B.I (Ιησούς Ναζωραίος Βασιλιάς των Ιουδαίων). Ύστερα, υπάρχει ο Ιώσηπος, εκκλησιαστικοί και αντιεκκλησιαστικοί συγγραφείς, που μαρτυρούν την ιουδαϊκότητα του Ιησού, άσχετα με τις ερμηνείες που δίνουν. Ακόμα, τι θα λεχθεί για τα αδέλφια του Ιησού, Ιωσήφ, Ιούδας, Ιάκωβος, Σίμων, που είναι Εβραίοι και για το όνομα Του ίδιου, που σημαίνει ο Γιαχβέ σώζει (Γιεχοσούα);
Το ότι ο Ιησούς καταγόταν από τη Ναζαρέτ, πολίχνη της Γαλιλαίας, βόρειας περιοχής της Ιουδαίας, δεν έχει να κάνει με την ιουδαϊκή καταγωγή των γονέων του και των προπατόρων του (όπως παρουσιάζεται από τους Ματθαίο-Λουκά), ούτε η επίδραση του Ελληνισμού στην Γαλιλαία ήταν τόσο μεγάλη όσο πιστεύει ο συγγραφέας και θέλει να αποδείξει. Και οι Γαλιλαίο ήσαν Εβραίοι στην θρησκεία και στην πίστη.
Aπ' την άλλη, η αντι-ιουδαϊκή ρητορική του Ιησού όπως αυτή που έγινε εναντίον των Φαρισαίων (Ματθ. 23) δεν έχει σχέση με την ιουδαϊκή καταγωγή του ίδιου (ήρθε όχι για να καταλύσει το νόμο αλλά να τον πληρώσει - Ματθ. 5, 17), αλλά με εσφαλμένες απόψεις ηγετών και υποκριτικές ενέργειες (πρβλ. Ματθ. 23:3: «όλα, λοιπόν, όσα αν σας πουν για να τηρείτε οι Φαρισαίοι, να τα τηρείτε και να τα κάνετε όμως, σύμφωνα με τα έργα τους μη κάνετε για τον λόγο ότι, λένε και δεν κάνουν»).
Ο συγγραφέας προκειμένου να κατοχυρώσει τις όποιες επιμέρους απόψεις του, δεν διστάζει να καταφεύγει και σε ψευδεπίγραφα, ανιστόρητα μεταγενέστερα κείμενα όπως το ιουδαϊκό Ευαγγέλιο (3ος μ.Χ. αι.) που θέλει τον Ιησού Φιλισταίο, και στην πλαστή επιστολή του Πιλάτου που παρουσιάζει τον Ιησού ξανθό με γαλανά μάτια.
Μένει το ερώτημα, πώς εξηγούνται οι κάποιες ομοιότητες μεταξύ διδασκαλίας Ελλήνων σοφών (κυρίως Πλάτωνα) και Ιησού. Η εξήγηση -όπως τονίζουν οι ειδικοί- είναι απλή. Υπάρχουν ρητά και σκέψεις του Ιησού που προσεγγίζουν πλατωνικά-σωκρατικά ρητά. Όπως π.χ. «πολλοί γαρ εισίν οι κλητοί ολίγοι δε εκλεκτοί» κ.ά. Αν γίνει όμως μια σύγκριση επί του συνόλου, έχουμε μια διαφορά ημέρας και νύχτας. Ο Σωκράτης έλεγε, «εν οίδα ότι ουδέν οίδα», αλλά ο Ιησούς κήρυττε «εγώ είμαι η οδός, η αλήθεια, και η ζωή» (Ιωάν. 14:6) και, «πριν γίνει ο Αβραάμ εγώ είμαι (Ιωάν. 8:56). Ο Ιησούς κήρυττε την βασιλεία των ουρανών ή βασιλεία του Θεού, διδασκαλία που κατείχε κεντρική θέση στο κήρυγμά του, εννοώντας την σύναξη της Εκκλησίας του με επικεφαλής τον ίδιο. Περί αυτής της διδασκαλίας ιδέα δεν είχαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Κήρυξε επίσης την ανάσταση των νεκρών και την πλήρωση της εσχατολογικής διδασκαλίας του δια της αναστάσεως -όχι την έμφυτη αθανασία της ψυχής όπως πίστευαν οι Ορφικοί, ο Πυθαγόρας, ο Πλάτωνας και ο Πλωτίνος- για να αναφέρω δύο παραδείγματα. Εξάλλου, ο Ιησούς είναι κήρυκας της αλτρουιστικής αγάπης και προς τους εχθρούς, έννοια που δεν υπάρχει στους Έλληνες φιλόσοφους. Σ' αυτούς υπήρχε η σκέψη της μη αντεκδίκησης, και η έννοια της δικαιοσύνης.
Σε τελευταία ανάλυση, δεν υπάρχει θέση ιδέα ή διδασκαλία του Ιησού, που να μην μπορεί να ανιχνευθεί στην Παλαιά Διαθήκη ή στον ευρύτερο Ιουδαϊσμό. Μένει όντως μετέωρο το ερώτημα, γιατί αφού ο Ιησούς ήταν Έλληνας, ή ελληνίζων, δεν παρέπεμψε ούτε μια φορά στον Πυθαγόρα, τον Ηράκλειτο, ή τον Πλάτωνα, και προτιμούσε να λέει «είναι γεγραμμένον», παραπέμπτοντας πάνω από 70 φορές άμεσα ή έμμεσα στα βιβλία της Π.Δ. και στο Θεό του Αβραάμ του Ισαάκ και Ιακώβ; (Λου. 20:28-30).
Η προσπάθεια του συγγραφέα να αποδείξει την ελληνική καταγωγή του Ιησού και των ιδεών του παραμένει ανεπιτυχής. Είναι μια προσπάθεια βέβαια, που αποκαλύπτει, ότι όταν προηγείται μια ιδεολογία της καθαρά επιστημονικής έρευνας, οδηγούμαστε σε πενιχρά αποτελέσματα. Ο συγγραφέας άλλωστε χρησιμοποιεί για τεκμηρίωση, μια πεπαλαιωμένη βιβλιογραφία, που με μια-δυο εξαιρέσεις, κυμαίνεται μεταξύ του 1897 και 1972, και αποφεύγει επιμελώς τη σύγχρονη διεθνή, όπως λόγου χάριν τον E. P. Sanders, «Το ιστορικό πρόσωπο του Ιησού» (Φιλίστωρ, 1998) και τον Juan Aria, «Ιησούς, ο μεγάλος άγνωστος» (Λιβάνης, 2002) για να αναφέρω δύο αξιόλογα έργα που μεταφράστηκαν στη γλώσσα μας.