Από τότε που γεννήθηκε ο από Ναζαρέτ Ιησούς η προσωπικότητα, το έργο και τα λόγια του εξακολουθούν να είναι αντικείμενο ευσεβούς πίστης, ζωηρής αμφισβήτησης, αντιγνωμίας και σκεπτικισμού. Ιδιαίτερα τα Λόγια του Ιησού μέχρι σήμερα εξακολουθούν να τρέφουν, να διδάσκουν, να συγκινούν, να συναρπάζουν. Τα Λόγια του Ιησού εξακολουθούν να αποπνέουν τη δροσιά του όρους Αερμών, τους ψεκασμούς της κοιλάδας του Σαρών και τη φλογερή μεθυστικότητα του οίνου της Ναζαρέτ. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι ο Ιησούς υπήρξε ποιητής. Ο μεγαλύτερος ποιητής των αιώνων! Το βιβλίο Ιησούς, o ποιητής των ποιητών, καρπός πολυετούς έρευνας, για πρώτη φορά στον ελλαδικό χώρο, δείχνει ότι πολλά από τα λόγια του Ιησού, αν αναγνωστούν στο πρωτότυπο κείμενο με άλλο μάτι—ακόμα καλύτερα, όταν μεταφερθούν στη μητρική του γλώσσα την Αραμαϊκή, αποκτούν ποιητική δομή και πνοή· μερικές φορές μάλιστα και ομοιοκαταληξία.
Ιησούς, o ποιητής των ποιητών, είναι το βιβλίο που θα ανοίξει τους πνευματικούς ορίζοντες του αναγνώστη. Θα τον βοηθήσει να δει το Χριστό από μια άλλην οπτική γωνία, και ν’ αντιληφθεί πώς η ποιητική του διδαχή διαφυλάχθηκε με ουσιαστική ακρίβεια μέχρι τις μέρες μας. Ταυτόχρονα θ’ απολαύσει τη λεκτική ομορφιά, τη γοητεία του ποιητικού λόγου του Ιησού. Γιατί ο Ιησούς υπήρξε ο μεγαλύτερος ποιητής που περπάτησε ποτέ στη γη.
O ποιητής των ποιητών!
Ο Ιησούς με άλλη οπτική γωνία
Το βιβλίο του Δημήτρη Τσινικόπουλου Ιησούς ο ποιητής των ποιητών (2006), είναι ένα πρωτότυπο και ενδιαφέρον βιβλίο. Με «κράτησε» στο διάβασμα και με προβλημάτισε σε αρκετά σημεία του.
Το έργο παρουσιάζει τον Ιησού να μιλάει ως ποιητής, ως δάσκαλος που χρησιμοποιούσε το ρυθμικό τρόπο σκέψης και έκφρασης, ανάλογο με αυτόν των παλιών Εβραίων προφητών και του γνωμικού λόγου της σοφιολογικής γραμματείας (Παροιμίες, Ιώβ, Εκκλησιαστής), που περιέχουν αυθεντική ποίηση.
Παρόλο που ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Παπίνι, ο Μαξ Γιάκομπ και άλλοι επεσήμαναν ότι ο Ιησούς ήταν ποιητής ή κοντά στους ποιητές, και ότι η ίδια η ζωή του ήταν ένα υπέροχο ποίημα, η εργασία του Δημήτρη Τσινικόπουλου είναι πρωτότυπη, γιατί για πρώτη φορά, στον ελληνικό χώρο τουλάχιστον, δείχνει με πολλά παραδείγματα και πειστικά επιχειρήματα ότι ο Ιησούς στη μητρική του γλώσσα (Εβραιο-Αραμαϊκή) έκαμε χρήση της ποιητικής γλώσσας, για λόγους αισθητικούς και μνημονοτεχνικούς.
Η εργασία τυπώνεται σε δεύτερη έκδοση, εμπλουτισμένη και αρκετά βελτιωμένη σε σχέση με την πρώτη, που κυκλοφόρησε το 1993 με τον τίτλο Ποίηση στα Λόγια του Ιησού. Κατά τη γνώμη μου, θα ήταν καλύτερα να άφηνε τον ίδιο τίτλο και στη δεύτερη έκδοση.
Το γεγονός ότι ο συγγραφέας επανήλθε στο θέμα και το ξαναδούλεψε, αποδεικνύει ότι δεν ήταν ικανοποιημένος απόλυτα με την πρώτη εργασία και ότι το θέμα τον απασχολούσε διαρκώς. Θεωρώ σημαντικό το γεγονός ότι στην επανέκδοση δεν αρκέστηκε στην ανατύπωση του βιβλίου, αλλά το αναδημιούργησε εκ βάθρων, πράγμα που φανερώνει ακοίμητο ενδιαφέρον και πραγματική επιστημοσύνη. Γι’ αυτό και μας έδωσε τη δεύτερη έκδοση, με περισσότερα και νεότερα στοιχεία, με χάρτες, πίνακες και έγχρωμες φωτογραφίες του χώρου όπου έδρασε ο Ιησούς.
Το βιβλίο είναι αποκύημα μακροχρόνιας πίστης και θαυμασμού για το πρόσωπο του Ιησού, αλλά και καρπός εκτεταμένης και επίμονης έρευνας, αγάπης και επιστημοσύνης. Και εφόσον δεν είναι έργο λογοτεχνικό (για το οποίο εφαρμόζεται κυρίως το κριτήριο του «γούστου», αν αρέσει και αν συγκινεί), αλλά δοκιμιακής και επιστημονικής υφής, αντικειμενικό κατά το δυνατό, κερδίζει άνετα τον αναγνώστη με τα επιχειρήματά του και δίνει ερεθίσματα για σκέψη και ενδεχομένως επανατοποθέτηση τόσο πάνω στο θέμα που πραγματεύεται όσο και στο Πρόσωπο, που ο συγγραφέας αποκαλεί, ίσως όχι άδικα, «ποιητή των ποιητών», όχι τόσο υπό στενά τεχνοκριτική άποψη, αλλά λαμβάνοντας υπ’ όψη τη συνολική επίδραση των λόγων του Ιησού στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού.
Τάσος Φάλκος-Αρβανιτάκης
Καθηγητής Φιλοσοφίας στο
Παν/μιο Μακεδονίας–Λογοτέχνης
***
Βιβλιοπαρουσίαση
Ιησούς Ο Ποιητής των ποιητών
Από τη Θεσσαλονίκη μας στάλθηκε το όμορφο βιβλίο του δικηγόρου αλλά και γνωστού βιβλικού μελετητή κ. Δ. Τσινικόπουλου, με τίτλο «Ιησούς, ο Ποιητής των ποιητών» (Θεσ/νίκη 2006). Πρόκειται για ενδιαφέρουσα μελέτη που, βελτιωμένη, βλέπει για δεύτερη φορά το φως της δημοσιότητας. (Στην πρώτη έκδοση είχε τον τίτλο «Ποίηση στα λόγια του Ιησού», Θεσ/νίκη 1993).
Στις 200 σελίδες του το βιβλίο περιέχει μια συγκριτική μελέτη/ανάλυση πολλών από τους λόγους του Κυρίου Ιησού, όπου φανερώνεται η ποιητική ομορφιά τους, αν βέβαια ο αναγνώστης έχει κατανοήσει προηγούμενα τον τρόπο με τον οποίο εκφραζόταν η εβραϊκή ποίηση, που δεν είχε μέτρο και ρίμα όπως η ελληνική, λατινική και άλλες γλώσσες, αλλά χρησιμοποιούσε διάφορα συντακτικά σχήματα που απέδιδαν ομορφιά στο λόγο και ήταν χρήσιμα βοηθήματα για την απομνημόνευσή τους.
Η γνώση αυτή είναι άκρως βοηθητική εκ παραλλήλου και για τα ποιητικά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, στα οποία εκτός των Ψαλμών, Παροιμιών και των άλλων ποιητικών συγγραμμάτων, ανήκουν και μεγάλα τμήματα των προφητικών βιβλίων.
Η εκ πρώτης όψεως φιλολογική προσέγγιση του θέματος, στη συνέχεια γίνεται άκρως βοηθητική για την κατανόηση των λόγων του Κυρίου και την ορθή/ορθοτομημένη ερμηνεία τους, αφού ο αναγνώστης μπορεί στη συνέχεια να ξεχωρίζει το ύφος του κειμένου και την βαθύτερη ερμηνευτική αξία του, καθώς ο Κύριος συχνά χρησιμοποιούσε στοιχεία όπως η υπερβολή, που μερικές φορές παρερμηνεύονται από τους απλοϊκούς αναγνώστες και οδηγούνται σε εντελώς λανθασμένα συμπεράσματα.
Συστήνουμε θερμά το εν λόγω βιβλίο σε κάθε άτομο που θέλει σοβαρά να μελετήσει και να γνωρίσει το περιεχόμενο των τεσσάρων ευαγγελίων και μάλιστα των λόγων Εκείνου που τίποτα δεν είπε και λάλησε χωρίς νόημα και σημασία.
Τυχικός, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2007
***
Μια πολύ ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη εργασία…
Εφημερίδα Μακεδονία
***
Ο συγγραφέας καλά ενημερωμένος, εξετάζει τα θέματά του σε βάθος και πλάτος, εισχωρώντας κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων.
Περιοδικό Νέα Εστία
***
Φέρνει στο φως πλούσια κοιτάσματα, κάποτε εντυπωσιακά και πρωτότυπα.
Εφημερίδα Χριστιανική
***
Μια σημειολογική ανάλυση που παρακινεί σε μια διόλου κοινότυπη σύλληψη του έργου του Ιησού.
Περιοδικό Ανιχνεύσεις
***
Ένα ξεχωριστό έργο που εντυπωσιάζει…
Περιοδικό Μακεδονική Ζωή
***
Τις περισσότερες σελίδες, ο συγγραφέας τις έγραψε με την καρδιά, κι εκεί κυρίως χρωστάει τη γοητεία της.
Περιοδικό Παρατηρητής
***
Μια σημαντική εργασία που θα μείνει στην ελληνική βιβλιογραφία.
Περιοδικό Σύνδεσμος
***
Βιβλίο που φωτίζει μια άγνωστη αλλά πολύ ενδιαφέρουσα πτυχή των λόγων του Ιησού.
Μέγας Φαράντος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών
***
Έργο υψηλής επιστημονικής πνοής…
Άννα Κελεσίδου Συγγραφέας–Ακαδημαϊκός
***
Μια μνημειώδης δουλειά! Η δομή και η αρετή του έργου μαρτυρούν για τη χαρισματικότητα και το βάθος της εσωτερικότητας του συγγραφέα.
Ιάσων Ευαγγέλου
***
Το ευχαριστήθηκα το βιβλίο… Με βοήθησε να συνειδητοποιήσω πολλά γύρω από τον ποιητικό λόγο του Ιησού.
Nτίνος Xριστιανόπουλος
Ποιητής–Κριτικός Λογοτεχνίας
***
Η ικανότητα συσχέτισης του κείμενου αποκαλύπτει μιαν υψηλή ερευνητική κατάρτιση.
Τάσος Αθανασιάδης
Συγγραφέας–Ακαδημαϊκός
***
Μια ευχάριστη έκπληξη και για το θέμα και για τον τρόπο του…
Σωκράτης Σκαρτσής
Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
***
Το βιβλίο κάνει τους αναγνώστες να προσέξουν κάτι, που οι κακοί αναγνώστες δεν τους άφησαν ποτέ να χαρούν…
Δημήτρης Λουκάτος
Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
***
Το βιβλίο μας διδάσκει τόσα καλά, που ως τώρα δεν τα είχαμε υποπτευτεί.
Μιχάλης Σταφυλάς
Συγγραφέας–Εκδότης
***
Περισπούδαστη και πρωτότυπη μελέτη.
Μ. Δ. Στασινόπουλος
***
Η μελέτη αυτή του γνωστού λόγιου και στοχαστή Δημήτρη Τσινικόπουλου θα μπορούσε να υποστηριχθεί και ως διατριβή σε μία από τις δύο θεολογικές σχολές της χώρας. Θέλω να πω ότι είναι άκρως εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη με πλούσιο ερευνητικό υλικό και με την ανάλογη, ελληνική και ξένη, βιβλιογραφία. Πρόκειται δηλ. για έργο σοβαρό και υπεύθυνο, γραμμένο με πολύ μεράκι.
Ο τίτλος βέβαια «Ιησούς ο ποιητής των ποιητών» προσδιορίζει τα όρια της μελέτης. Ασφαλώς θα μπορούσε να εκδοθεί κι ένα άλλο βιβλίο με τον τίτλο π.χ. «Ιησούς ο ηθικοδιδάσκαλος των ηθικοδιδασκάλων» ή «Ιησούς ο δημιουργός των δημιουργών» κ.λπ., όλα αληθινά και αποδεκτά. Ωστόσο από την αρχή πρέπει να υπογραμμιστούν οι δύο όροι που θέτει στον εαυτό του ο συγγραφέας: α) το γεγονός ότι ασχολείται «με την ανθρώπινη πλευρά του Ιησού και όχι με τη θεία» και β) θεωρεί ως προϋπόθεση «ότι στα Ευαγγέλια βρίσκονται καταχωρημένα τα αυθεντικά λόγια του Ιησού».
Με τον α’ όρο ξεκαθαρίζεται ότι δεν θα γίνει λόγος περί του Ιησού ως του δεύτερου προσώπου της Αγίας Τριάδος. Διαφορετικά το βιβλίο θα είχε χαρακτήρα θεολογικό και δογματικό, ενώ τώρα είναι καθαρά επιστημονικό. Με τον β’ όρο ο συγγραφέας πατάει σε στερεό έδαφος ακολουθώντας την διαχρονική ή και υπερχρονική γραμμή της Εκκλησίας. Συνεπώς το βιβλίο αποτελεί καρπό έρευνας και όχι πίστης, παρά το γεγονός ότι η πίστη του συγγραφέα είναι πεντακάθαρη και διακηρυγμένη.
Το βιβλίο χωρίζεται σε οκτώ κεφάλαια, ακολουθεί δε η ενότητα «Επίμετρο – Ποίηση και μνήμη».
Στο πρώτο κεφάλαιο ο συγγραφέας προσδιορίζει με ακρίβεια ποια είναι τα συγκεκριμένα λόγια του Ιησού μέσα στα ιστορικά κείμενα των τεσσάρων ευαγγελιστών και πως αυτά αποτελούν γνήσιο ποιητικό λόγο που στηρίζεται στην αρχαία ποιητική παράδοση των Εβραίων.
Στα επόμενα κεφάλαια ο Δ. Τσινικόπουλος αναλύει τον όρο «ποίηση» στα συνθετικά του, και με αφθονία παραδειγμάτων εξετάζει το δομικό υλικό των Λόγων. Στο εκτεταμένο π.χ. κεφάλαιο «Παραλληλισμός των μελών» διερευνάται η νοηματική ισορροπία ανάμεσα στους στίχους ή τα ημιστίχια. Αποσαφηνιστικά είναι και τα επόμενα κεφάλαια, όπου αποδεικνύεται ο σοφιολογικός (αποφθεγματικός – γνωμικός) χαρακτήρας των Λόγων, αναδεικνύεται το λυρικό στοιχείο στις προσευχές του Ιησού, προβάλλονται οι παραβολές ως αφηγηματικά ποιήματα, ταυτίζεται η ρυθμική ομορφιά στα λόγια του Ιησού και υπογραμμίζεται η δύναμη της σκέψης, της έμπνευσης και της έκφρασης του θείου διδασκάλου.
Αξιοσημείωτη είναι και η διάκριση που κάνει ο συγγραφέας στην ίδια τη ζωή του Ιησού, την όντως ποιητική, εφόσον «ποιητές πραγματικοί είναι όσοι αγαπούν, όσοι νιώθουν μεγάλες αλήθειες». Η ιστορία πραγματικά μας βεβαιώνει ότι «δεν υπάρχει μόνο ποίηση λόγου, αλλά και ποίηση ζωής».
Έτσι δικαιώνεται ο τίτλος του βιβλίου, αλλά δικαιώνεται και ο συγγράψας αυτό φίλος Δημήτρης Τσινικόπουλος.
Ι. Α. Νικολαΐδης
Φιλόλογος-Λογοτέχνης